၂၀၀၉ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလထုတ္ HYDROLOGICAL PROCESSES ဂ်ာနယ္ မွာပါတဲ႔ Discharge and suspended sediment transport in the Ayeyarwady River, Myanmar: Centennial and decadal changes ဆိုတဲ႔ သုေတသနစာတမ္း တစ္ခုပါ။ စာတမ္းရွင္မ်ားကေတာ့ ဆည္ေျမာင္းဌာနက ဦးေဇာ္၀င္း နဲ႔ ၾသစေတးလ်တကၠသိုလ္ က ပညာရွင္တို႔ျဖစ္ပါတယ္။
ဧရာ၀တီျမစ္ရဲ႕ ႏွစ္ေပါင္း ၁၉၆၉ - ၁၉၉၆ အတြင္း ျမစ္ေရစီးမွု ပမာဏ (discharge) နဲ႔ ႏွုန္းပို႕ခ်မွု (sediment transport) တို႕ကိုေလ့လာထားတာပါ။ [Discharge ဆိုတာ ျမစ္ကို တစ္ေနရာရာကေန ကန္႔လန့့္ (cross-section) ျဖတ္ျပီး တစ္စကၠန္႔အတြင္းမွာ ျဖတ္သန္းစီးဆင္းသြားတဲ႔ ေရထုတည္ပမာဏ ကို တိုင္းတာတာျဖစ္ျပီး၊ sediment transport ဆိုတာကေတာ့ အဆိုပါ ျမစ္ေရထဲမွာ ပါ၀င္တဲ႔ ႏွုန္းအနယ္အႏွစ္ေတြကို တိုင္းတာတာ ျဖစ္ပါတယ္။]
သုေတသန ေတြ႕ရွိခ်က္အရ ၁၉၆၉ - ၁၉၉၆ အတြင္း ႏွစ္စဥ္ပ်မ္းမွ် ျမစ္ေရစီးဆင္းမွုပမာဏမွာ (379 (+/-) 47 x 10^9 m3/year) ရွိျပီး၊ ႏွုန္းအနည္ပါ၀င္မွုပမာဏမွာ (325 (+/-) 57 x 10^9 m3/year) ရွိတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
အဆိုပါ တိုင္းတာေတြ႕ရွိခ်က္မ်ားကို ၁၈၇၁-၁၈၇၉ ခုႏွစ္မ်ားအတြင္း တိုင္းတာခ်က္မ်ားႏွင့္ ႏွိဳင္းယွဥ္ပါက ဧရာ၀တီျမစ္အတြင္း ႏွစ္စဥ္ ေရစီးဆင္းမွုပမာဏမွာ ႏွစ္ေပါင္း ၁၀၀ အတြင္း ေလ်ာ့နည္းက်ဆင္း လာတယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ျမစ္ေရအမ်ားဆံုးစီးဆင္းသည့္ ၾသဂုတ္လ ပ်မ္းမွ်စီးဆင္းမွုမွာ 1871-1879 ႏွစ္မွာ 96 (+/-) 13 x 10^9 m3 ရွိျပီး 1969-1996 အတြင္းမွာေတာ့ 79 (+/-) 11 x 10^9 m3 အထိ က်ဆင္းသြားတယ္လို႕ဆိုပါတယ္။
ျမစ္ေရစီးဆင္းမွုႏွုန္း က်ဆင္းရတဲ႔ အေၾကာင္းအရင္းကို တိက်ေသခ်ာစြာမသိရေပမယ့္လည္း သစ္ေတာျပဳန္းတီးမွုနဲ႔ အဓိက ဆက္စပ္ေနတယ္လို႕ဆိုပါတယ္။ ယခုကဲ႔သို႔ ယူဆရျခင္းမွာ ဧရာ၀တီျမစ္အတြင္း ဆည္ေျမာင္းတာတမံမ်ားဟာ ၂၀၀၀ ခုႏွစ္ ေနာက္ပိုင္းမွ မ်ားျပားလာျခင္းျဖစ္ျပီး၊ ယခုေလ့လာမွုမွာ ၁၉၉၆ ခုႏွစ္ အထိသာ ေလ့လာ စာရင္းေကာက္ ယူခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုထား ပါတယ္။
Download original paper or Read on Google Document
No comments:
Post a Comment