ကၽြန္ေတာ္လည္း ဘေလာ့ မေရးျဖစ္တာ ၾကာျပီ။ စိတ္မပါတာေရာ မအားတာေရာ အတြက္ ေၾကာင့္ မေရးျဖစ္တာပါ။ ဒီေန႔ သူငယ္ခ်င္း တစ္ေယာက္နဲ႔ REDD အေၾကာင္း ေဆြးေႏြးျဖစ္ရင္းက စာအုပ္ေလး တစ္အုပ္ကို ဖတ္ၾကည့္ရင္း သေဘာက်လို႕ တင္ဖို႔ စိတ္ကူးရသြားတာပါ။
လက္ရွိ ကမၻာ့ သစ္ေတာ အုပ္ခ်ဳပ္မွု လမ္းေၾကာင္းက Green Economy ဆိုတဲ႔ ပတ္၀န္းက်င္ ထိခိုက္မွု မရွိတဲ႔ စီးပြားေရး စနစ္ ကို ဦးတည္ သြားေနတာပါ။ ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲမွု ေလ်ာ့ခ်ေရး အတြက္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ျမန္မာ ႏိုင္ငံ အပါအ၀င္ ကမၻာ့ ႏိုင္ငံ အသီးသီး က အင္တိုက္ အားတုိက္ ေဆာင္ရြက္ေနၾကတယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။ အဲဒီလို Green Economy ကို ဦးတည္ ေဖာ္ေဆာင္ၾကတဲ႔ အခါ သစ္ေတာ က႑အေနနဲ႔ ကလည္း သစ္ေတာျပဳန္းတီးမွု ကတဆင့္ ထြက္ေပၚလာႏိုင္တဲ႔ ဖန္လံုအိမ္ ဓါတ္ေငြ႔ (Green House Gases) ေလ်ာ့ခ်ေရး အစီအစဥ္ (Reducing Emission from Deforestation and Forest Degradation- REDD) ဆို တဲ႔ အစီအမံေတြ အင္တိုက္ အားတိုက္ အေကာင္ အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္လာၾကပါတယ္။
REDD programme ေတြကို အဓိက ဦးေဆာင္တာကေတာ့ ဖန္လံုအိမ္ ဓါတ္ေငြ႔ ေတြ အဓိက ထုတ္လႊတ္ေနတဲ႔ အင္အားႀကီး ႏိုင္ငံႀကီး ေတြပါ။ သူတို႔ ေပးတဲ႔ ေထာက္ပံ႔ေငြေၾကး ကလည္း မတန္တဆ မ်ားပါတယ္။ သစ္ေတာ ပိုင္ရွင္အေနနဲ႔ လည္း မိမိတို႔ သစ္ေတာ ကို မခုတ္ဘဲ ထားရံုနဲ႔ ပိုက္ဆံ ရေနမဲ႔ အစီအစဥ္ေလ။ ဒီထက္ေကာင္း တာ ဘာရွိအံုးမွာလဲ။ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဘက္ အဆင္ေျပ ေနတာေပါ့။ REDD programme အေၾကာင္း အၾကမ္းဖ်င္း သိခ်င္ရင္ ဒီေအာက္ က စာအုပ္ ကို ဖတ္ၾကည့္ပါ။ အလြယ္တကူ နားလည္ေအာင္ ေရးထားၾကပါတယ္။
(ဒီလင့္မွာ ေဒါင္း လုပ္ ၾကည့္ပါ။)
REDD က ရမည့္ ပိုက္ဆံ ေတြ က မစားရ ၀ခမန္း ျဖစ္ေနေပမဲ႔ ဘယ္သူေတြ အက်ိဳးရွိမွာလဲ ဆိုတာ အဓိက ေမးစရာပါ။ လက္ရွိ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ႏိုင္ငံလို ဖြံ႔ျဖိဳးဆဲ ႏိုင္ငံေတြမွာ ပုဂၢလိက ပိုင္ သစ္ေတာ ဆိုတာ ရွားပါတယ္။ သစ္ေတာ ကို အစိုးရက တိုက္ရိုက္ စီမံ အုပ္ခ်ဳပ္ေနတာပါ။ အဲဒီေတာ့ အစိုးရ အေနနဲ႔ ဘ႑ာေငြ အလကား ရ မွာ ျဖစ္တဲ႔ အတြက္ REDD ကို စိတ္၀င္စားပါတယ္။ လက္ရွိ သစ္ထုတ္ေနတာကို ရပ္လုိက္ရံုနဲ႔ ပိုက္ဆံ ရမွာ ဆိုေပမယ့္ တကယ့္ တကယ္ သစ္ေတာေတြအေပၚ မွီခိုေနတာက ေက်းလက္ေန ျပည္သူေတြပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ စုစုေပါင္း လူဦးေရ ရဲ႕ ၇၀ ရာခိုင္ႏွုန္းေက်ာ္က ေက်းလက္ေန ျပည္သူလူထု ပါ။ သူတို႔ အေနနဲ႔က နီးစပ္ရာ သစ္ေတာ ေတြ အေပၚ မွီခို ရွင္သန္ေန ၾကရတာပါ။ REDD ပေရာဂ်က္ ေတြ အရ ေတာေန လူထု က သစ္ေတာ ေတြ အေပၚ မွီခို ခြင့္ မရွိေတာ့ပါဘူး။ အဲဒီ အတြက္ အစိုးရကေရာ ဘယ္လို တာ၀န္ယူေပးမွာလဲ ဆိုတာ ေမးစရာ ေမးခြန္းပါ။
ေနာက္ တစ္ခု က လက္ရွိ သစ္ေတာ ဌာနရဲ႕ စြမ္းေဆာင္ရည္ (Institutional Capacity) ပါ။ မိမိတို႔ သစ္ေတာ ေတြကို လံုး၀ မထိပဲ တစ္ဘက္ကလည္း ေက်းလက္ေန လူထုရဲ႕ စား၀တ္ေနေရး ေျပလည္ေအာင္ ေထာက္ပံ႔ ေပးဖို႔ စီမံခ်က္ ခ်မွတ္ျပီး အေကာင္အထည္ ေဖာ္ႏိုင္မွာလား။ REDD က ရလာမည့္ အက်ိဳးေက်းဇူးကို ေရာ ျပည္သူေတြ အတြက္ ထိထိ ေရာက္ေရာက္ ခြဲေ၀ ေပးႏိုင္မွာလား။ တရားမ၀င္ သစ္ထုတ္ေနတာကိုေရာ လံုး၀ ပေပ်ာက္သြားေအာင္ တိုက္ဖ်က္ ႏိုင္ျပီလား။ ဌာနတြင္း ျခစားမွုေတြ ကို ေရာ ထိထိေရာက္ေရာက္ အေရး ယူႏိုင္မွာလား…….။
ေနာက္တစ္ခုက ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲမွု ေလ်ာ့ခ်ေရး အပိုင္းပါ။ ဖန္လံုအိမ္ အာနိသင္ ဓါတ္ေငြ႕ေတြ အဓိက ထုတ္လြတ္ ေနတဲ႔ လုပ္ငန္းရွင္ေတြ အေနနဲ႔ ကလဲ ဒီေထာက္ပံ႔ေပးရတဲ႔ ေငြပမာဏဟာ လုပ္ငန္းက ရရွိလာမည့္ အက်ိဳးအျမတ္ နဲ႔ ယွဥ္ရင္ အေသးအဖြဲပါ။ ျပီးေတာ့ လက္ရွိ ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲမွုေတြ တစ္ႏွစ္ထက္ တစ္ႏွစ္ ဆိုးရြားလာ တဲ႔ ၾကားက REDD programme ကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္မည္ ဆိုရင္ သူတို႔အေနနဲ႔ တရား၀င္ ပတ္၀န္း က်င္ ညစ္ညမ္းခြင့္ ရရွိသြားသလို ျဖစ္လာမွာပါ။ ရွိျပီးသား ဖန္လံုအိမ္ ဓါတ္ေငြ႔ ပမာဏ အျပင္ ထပ္ျပီး ထုတ္လႊတ္ဖို႕ လိပ္ျပာ လံုၾကေတာ့မွာပါ။
တဖက္က သစ္ေတာ ကေန ျပန္စုပ္ယူမဲ႔ ကာဗြန္ကလည္း အရမ္းကို Vulnerable ျဖစ္ပါတယ္။ သစ္ေတာ ဆိုတာ အခ်ိန္မေရြး ေန႔ခ်င္းညခ်င္း ျပဳန္းတီးႏိုင္ပါတယ္။ မီးေလာင္တာပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ႏိုင္ငံေရး အရွုပ္အေထြးေၾကာင့္ပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ တရားမ၀င္ သစ္ထုတ္တာေၾကာင့္ပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ခ်က္ခ်င္း ဆိုသလို ေျပာင္သြား ႏိုင္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ ကပဲ အဆိုး ျမင္ေနတာ လဲ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ေမးခြန္းေတြ ကေတာ့ အမ်ားၾကီးပါ။ ကၽြန္ေတာ့ အေနနဲ႔ေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ REDD ကို လက္ခံ ဖို႔ အဆင္သင့္ မျဖစ္ ေသးဘူး လို႔ ထင္ပါတယ္။ အဓိက ကေတာ့ ေက်းလက္ေန ျပည္သူေတြရဲ႕ အခြင့္အေရး ကို ဘယ္လို ကာကြယ္ ႏိုင္မလဲ ဆိုတာ ပါဘဲ။
(ဒီလင့္မွာ ေဒါင္း လုပ္ ၾကည့္ပါ။)
ဒါေပမယ့္ ဘာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ REDD ကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္မယ္ ဆိုရင္ေတာ့ ေဒသခံေတြ ရဲ႕ အခြင့္အေရးက ပထမ ဦးစားေပး စဥ္းစားရမယ့္ အခ်က္ပါ။ ဘယ္လို အခြင့္အေရးေတြ ရွိသင့္သလဲ ၊ ေတာင္းဆိုသင့္ သလဲ ဆိုတာကို ေတာ့ အေပၚက စာအုပ္ထဲမွာ ျပည့္ျပည့္ စံုစံု ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ အခ်ိန္ရရင္ ျဖစ္ျဖစ္ စိတ္၀င္စားရင္ ျဖစ္ျဖစ္ ဖတ္ၾကည့္လို႕ ရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တကယ္ဖတ္သင့္တဲ႔ ေဒသခံ ျပည္သူေတြကေတာ့ ဒီစာအုပ္ကို ဖတ္တတ္မွာ ဖတ္ခ်ိန္ရမွာ ဟုတ္ မဟုတ္ ဆိုတာေတာ့ ေမးစရာပဲေပါ့ဗ်ာ။ အေျဖဆိုတာလဲ သိျပီးသားပဲ ျဖစ္မွာဆိုေတာ့ ဒီအတိုင္းပဲ ထားလိုက္တာ ေကာင္းမယ္လို႕ ထင္ပါတယ္ဗ်ာ။
No comments:
Post a Comment